Hiện General Motors (GM) đứng đầu các hãng xuất khẩu ôtô từ Mexico sang thị trường Bắc Mỹ. Theo hiệp hội thương mại ôtô Mexico, trong 6 tháng đầu năm nay, 10 nhà sản xuất ôtô hàng đầu với các nhà máy tại Mexico đã sản xuất 1,4 triệu xe, với 90% đi qua biên giới để vào Mỹ.
Các nhà sản xuất khác tại Detroit cũng có thể bị ảnh hưởng: Ford và Stellantis là những nhà sản xuất lớn nhất của Mỹ tại Mexico sau GM, và cổ phiếu đều giảm vào ngày 26/11, một ngày sau khi ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế nhập khẩu 25% với toàn bộ hàng hóa từ Mexico và Canada, cũng như thuế bổ sung 10% với hàng Trung Quốc ngay trong ngày đầu nhậm chức
Dự kiến năm nay GM nhập khẩu hơn 750.000 xe từ Canada hoặc Mexico, theo công ty dữ liệu và phân tích GlobalData.
Trong số đó có những mẫu xe phổ biến nhất của GM, bao gồm gần 370.000 chiếc Chevy Silverado hoặc GMC Sierra cỡ lớn và gần 390.000 chiếc SUV cỡ trung.
Các nhà máy tại Mexico của GM cũng sản xuất hai mẫu xe điện mới quan trọng, là phiên bản chạy pin của các dòng Equinox và Blazer. Những mẫu xe này cùng với các mẫu khác đang nằm trong tầm ngắm của một chính sách khác từ ông Trump: chấm dứt khoản trợ cấp 7.500 USD cho xe điện.
Kenneth Smith Ramos, cựu trưởng nhóm đàm phán thương mại USMCA, cho biết động thái này có thể gây thiệt hại cho Mỹ cũng như các đối tác thương mại Bắc Mỹ.
“Mỹ sẽ tự bắn vào chân mình”, ông nói, thêm rằng tác động lên ngành ôtô Mexico cũng sẽ “rất tiêu cực”.
GM hiện có 125.000 nhân sự ở Bắc Mỹ. Sự sụt giảm doanh số đối với số xe sản xuất tại Mexico có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận trong toàn khu vực, khả năng gây áp lực lên bảng lương ở cả hai quốc gia.
Việc tăng thuế cũng nhắc nhở về chuỗi cung ứng gắn kết chặt chẽ ba thành viên của Hiệp định thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA). Mexico và Canada chiếm hơn 50% tổng số linh kiện ôtô xuất khẩu sang Mỹ – với gần 100 tỷ USD linh kiện. Việc áp thuế sẽ làm tăng chi phí cho tất cả các phương tiện lắp ráp tại Mỹ.
Thương mại tự do với Mỹ, ban đầu thông qua NAFTA và sau đó là USMCA, đã biến ngành công nghiệp ôtô non trẻ của Mexico thành lĩnh vực sản xuất quan trọng nhất của quốc gia này và là biểu tượng cho khả năng xuất khẩu. Tuy nhiên, 30 năm sau khi NAFTA được thiết lập, những quyết định chính sách của Trump đã đặt tất cả vào tình thế nguy hiểm.
Trong lĩnh vực sản xuất ôtô con và bán tải cạnh tranh khốc liệt, mức thuế 25% có thể làm suy yếu ngành công nghiệp Mexico vốn đã dành nhiều năm để tích hợp chặt chẽ với Mỹ, nơi tiêu thụ gần 80% xe được sản xuất tại Mexico.
Mức thuế cao hơn cũng sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng Mỹ. Trong khi công ty nhập khẩu hàng hóa vào Mỹ trực tiếp trả thuế này, thì chi phí đó cuối cùng sẽ được chuyển sang người tiêu dùng thông qua mức giá cao hơn.
“Đó là cách thuế hoạt động. Mặc dù chính quyền (của Trump) có thể cho rằng Mexico đang chi trả… nhưng cuối cùng người tiêu dùng sẽ phải gánh chịu”, Sudeep Suman, đối tác quản lý tại công ty tư vấn AlixPartners, cho biết.
Điều này có thể ảnh hưởng đến nhiều mẫu xe bán tải phổ biến ở các khu vực nông thôn của Mỹ đã bầu cho ông Trump. Đáng chú ý là các mẫu xe như Toyota Tacoma, Ford Maverick, Ram của Stellantis và Chevrolet Silverado cùng GMC Sierra của GM đều được sản xuất tại Mexico.
GM có thể hấp thụ một phần chi phí từ các dòng xe bán tải lợi nhuận cao, nhưng các nhà sản xuất khác bán xe giá rẻ như Nissan với mẫu Sentra có thể gặp khó khăn trong việc tiếp tục sản xuất các mẫu xe có lãi, theo phân tích viên ngành công nghiệp Sam Fiorani tại AutoForecast Solutions.
“Ai đó sẽ phải chịu chi phí đó và đó sẽ là nhà sản xuất hoặc khách hàng”, Fiorani nói, thêm rằng “Tất cả các loại xe bán ra tại Mỹ sẽ trở nên đắt hơn hoặc ít có lãi hơn đáng kể”.
Thuế nhập khẩu cũng có thể ảnh hưởng đến chi phí sản xuất xe ở Mỹ vì rất nhiều phụ tùng hiện nay đến từ Mexico. Quốc gia Mỹ Latinh này chiếm 43% tổng lượng nhập khẩu phụ tùng ôtô vào Mỹ, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Francisco Gonzales, người đứng đầu Công nghiệp Phụ tùng Ôtô Quốc gia của Mexico, cho biết sự hợp tác khu vực trên toàn Bắc Mỹ giúp giảm chi phí cho khách hàng.
Các nhà sản xuất ôtô “không thể sản xuất mọi thứ ở một quốc gia duy nhất”, ông nhận xét, “vì điều đó làm mất tính cạnh tranh”.
