Cục trưởng Giám sát quản lý về Hải quan, Tổng cục Hải quan Âu Anh Tuấn khẳng định, sau khi rà soát các nghĩa vụ về thuế, số xe nhập diện quà biếu tặng không gây thất thu thuế cho Nhà nước.
Trước diễn biến phức tạp, trong năm 2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã gửi công điện yêu cầu Tổng cục hải quan chỉ đạo cục hải quan các tỉnh tăng cường công tác kiểm tra giám sát đối với hoạt động xuất nhập khẩu xe ô tô dưới hình thức quà biếu tặng. Tổng cục hải quan cũng đã có các văn bản chỉ đạo đồng thời tổ chức công tác kiểm tra giám sát do đó hoạt động xuất nhập khẩu ôtô dưới hình thức quà biếu tặng cuối năm 2021 và đầu năm 2022 đã giảm đáng kể so với các năm trước đó.
Qua rà soát trị giá hải quan đối với xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng từ 1.1.2021 hết quý I.2022, trong hơn 1.013 chiếc, doanh nghiệp kê khai trị giá tính thuế chỉ 3.302 tỷ đồng. Tuy nhiên, căn cứ theo quy định, cơ quan hải quan xác định lại giá trị là 4.745 tỷ đồng, tổng số tiền chênh lệch là 1.443 tỷ đồng nộp về cho ngân sách Nhà nước.
Lượng xe nhập khẩu theo diện quà biếu tặng 5 năm gần nhất chỉ chiếm dưới 1% tổng xe dưới 9 chỗ ngồi nhập khẩu. Năm 2016-2017, mỗi năm có trên dưới 1.000 xe nhập khẩu theo diện này về Việt Nam. Sau đó, số lượng này giảm tiếp còn 213 xe (năm 2019) và về 480 (năm 2020). Tuy nhiên, đến năm ngoái, lượng xe nhập khẩu theo diện này lại tăng vọt lên 795 chiếc và riêng 5 tháng đầu năm nay có khoảng 160 xe.
Theo Thông tư 143, một năm, mỗi tổ chức hoặc cá nhân tại Việt Nam được nhập khẩu một xe theo diện được nước ngoài biếu tặng (không nhằm mục đích thương mại), nếu chứng minh mối quan hệ với đối tác nước ngoài. Ví dụ, tờ khai xuất nhập khẩu, chứng từ thanh toán tiền hàng, có hợp đồng, email trao đổi trước đó nếu là quan hệ tư vấn, hỗ trợ… Sau khi xe được thông quan, bên nhận có thể sử dụng, cho tặng hoặc chuyển nhượng lại. Nhưng theo nghị định 116, chỉ doanh nghiệp có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ôtô, hoặc do doanh nghiệp ký hợp đồng thuê, thuộc hệ thống đại lý ủy quyền… mới được nhập bán xe nhập khẩu.
Do vậy, đây có thể là con đường để doanh nghiệp, showroom không thuộc diện được kinh doanh xe nhập khẩu theo Nghị định 116 đưa siêu xe về nước từ các đầu mối buôn xe ở nước ngoài, trong bối cảnh khách hàng mua một số mẫu xe tiền tỷ từ nhà phân phối chính hãng phải chờ vài tháng, thậm chí đến cả năm. Một số mẫu xe “hot” hiện nay như Mercedes G63 hay Toyota Land Cruiser có giá bán tại showroom cao hơn hàng chính hãng, nhưng các đơn vị này vẫn dễ tiêu thụ vì ưu thế giao xe nhanh chóng.
Dù khẳng định không thất thu thuế, ông Âu Anh Tuấn cho biết Tổng cục Hải quan đề xuất sửa đổi quy định tại Thông tư 143 theo hướng cơ quan này sẽ không chịu trách nhiệm cấp phép xe nhập theo diện quà biếu tặng nữa. Theo ông, việc này theo thẩm quyền, chức năng nhiệm vụ của bộ chuyên ngành như Bộ Công Thương, còn Bộ Giao thông Vận tải đưa ra các biện pháp quản lý về tiêu chuẩn chất lượng.
